Nowy rok kalendarzowy dopiero się zaczął, a już wprowadza za sobą nowe regulacje związane z prawem pracy. Zmiana w kodeksie pracy niesie za sobą nowe brzmienie przepisów w kwestiach takich jak możliwość pracy zdalnej, odmienność zatrudnienia na okres próbny czy zmiany w wynagrodzeniu.
W niniejszym wpisie przybliżone zostaną zmiany przewidziane na rok 2023, zachęcamy do zapoznania się z nimi oraz zwrócenia uwagi na nowe oraz zmienione przepisy.
Praca zdalna i modyfikacja przewidywalnych warunków pracy
Dotychczas możliwość pracy zdalnej uregulowana była jedynie przepisami związanymi z covidem, teraz kodeks pracy zajął się ujęciem tego aspektu w swojej materii.
Pracownik decydując się na pracę w trybie zdalnym, będzie musiał mieć zapewnione od pracodawcy odpowiednie materiały pozwalające na wykonywanie obowiązków z domu.
Co istotne, pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów, które pracownik będzie musiał ponieść w związku z pracą, takich jak: opłaty za prąd czy internet.
Badanie trzeźwości pracowników – jedynie dla pracowników zatrudnionych do wykonywania określonego rodzaju pracy
Szczegółowo określone będą również zmiany w kodeksie pracy mające na celu sprawdzenie trzeźwości pracowników. Celem takiej zmiany jest ochrona życia oraz zdrowia pracowników i innych osób jak również ochrona mienia. Wzmożona kontrola trzeźwości pracowników bez wątpienia połączy się z bezpieczniejszymi warunkami pracy.
Ta zmiana zarezerwowana jest dla pracownikow odpowiednich do wykonywania określonego rodzaju pracy. Konieczne jest umieszczenie informacji na temat stanowiska pracownika, sposób przeprowadzenia badania oraz urządzenie, które będzie w tym celu użyte.
Kontrola będzie uzależniona od postanowień układu zbiorowego pracy zawartych w regulaminie lub obwieszczeniu.
Dodatkowe urlopy – urlop opiekuńczy, czym jest?
Cały okres urlopu rodzicielskiego od pracowników będących rodzicami wymaga znacznej uwagi oraz specjalnej organizacji pracy, aby zapewnić osobistą opiekę dziecku i zadbać o jego rozwój i bezpieczeństwo. Społeczeństwo nadal w większości przypadków przyzwyczaiło się, że to matka pozostaje w domu celem sprawowania opieki, jednak coraz częściej można zauważyć ojców decydujących się na pracę zdalną.
Dodatkowe dni wolne będą miały różny czas trwania, w zależności od przyczyny ich pobierania. Nie bez powodu nacisk położony jest na sprawy rodzinne, co spowodowane jest wdrażaniem dyrektyw unijnych. Projekt nowelizacji kodeksu pracy porusza m.in. okres urlopu macierzyńskiego i zapewnia indywidualny rozkład czasu pracy dopasowany do wymagających tego sytuacji.
Okres urlopu rodzicielskiego wzrośnie z 32 tygodni do 41 tygodni. Te dodatkowe dwa miesiące dedykowane są ojcom, ustawodawca pragnie zachęcić ich do decydowania się na urlop rodzicielski i do podejmowania opieki nad dzieckiem. Rodzice podczas tych dwóch miesięcy będą dostawali wynagrodzenie liczone od podstawy wymiaru zasiłku w wysokości 70% umownej pensji.
Kolejno, ustawodawca zadbał również o pracowników, którzy nie mają dzieci. W tym przypadku są to dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu, który służy wykorzystaniu go celem realizacji obowiązków rodzinnych. Korzystanie z tego czasu możliwe jest po zatwierdzeniu go przez pracodawcę, ale poprzedzając decyzje należy złożyć stosowny wniosek z wyjaśnieniem powodu.
Ubiegać się o dodatkowe wolne dni będą mogli pracownicy, którzy zmuszeni zostali do wzięcia urlopu z powodu siły wyższej. Istotne jest aby miało to zastosowanie przy pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych np. wypadkiem. Gdy konieczna jest natychmiastowa obecność pracownika, powzięte dni wolne będą płatne w wysokości połowy umownego wynagrodzenia.
Zatrudnienie na okres próbny na nowych zasadach – kolejne zmiany w kodeksie pracy
Zatrudnienie na okres próbny będzie uwarunkowane umową, która docelowo zostanie zawarta po upływie okresu próbnego. W zależności od czasu trwania, odpowiednio będzie kształtował się okres próbny.
Jeśli pracownik będzie miał proponowaną umowę na czas określony, nie krótszy niż 6 miesięcy, to umowa na okres próbny będzie trwała 1 miesiąc. Odmiennie będzie kształtował się stosunek pracy mający trwać od 6 do 12 miesięcy, w takim wypadku okres próbny będzie wynosił 2 miesiące. W pozostałych przypadkach czas trwania okresu próbnego będzie wynosił 3 miesiące.
Niezmiennie zgodnie z przepisami kodeksu pracy, ponowne zawarcie umowy na okres próbny w tej samej firmie jest możliwe jedynie, gdy pracownik będzie wykonywał pracę inną niż dotychczas.
Zmiana wynagrodzenia pracowników
Co roku obserwować można zmianę wysokości wynagrodzenia, której celem jest dostosowanie zarobków do kosztów utrzymania z uwzgędnieniem inflacji. W 2023 r podwyższenie wynagrodzenia będzie miało miejsce aż dwa razy. Pierwsze już weszło w życie, a drugie podwyższenie płacy minimalnej wejdzie w życie w lipcu 2023 r.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
W styczniu 2023 r po podwyższeniu minimalnego wynagrodzenia za prace wynosi ono 3490 złotych brutto. Od 1 lipca 2023 r. obowiązywać będzie jeszcze wyższa kwota, a mianowicie 3600 złotych brutto.
Minimalna stawka godzinowa
Osoby z podstawą stosunku pracy mające swoje źródło w umowach cywilnoprawnych również mogą cieszyć się dwukrotnym podwyższeniem pensji. Pierwsza podwyżka obowiązuje od stycznia 2023 r. i wynosi 22.80 złotych brutto za godzinę. W lipcu bieżącego roku nastąpi kolejna podwyżka, po której minimalna stawka godzinowa będzie wynosiła 23,50 złotych brutto.
Dodatkowa ochrona rodziców
Jeżeli pracownik jest rodzicem dziecka w wieku poniżej 8 roku życia, ma zapewnione pewnego rodzaju zabezpieczenia, które mają na celu zapewnienia osobistej opieki nad dzieckiem. Do narzędzi realizujących to zadanie należy m.in. niemożność zatrudnienia w nadgodzinach oraz w porze nocnej. Kolejno niedozwolona jest praca w systemie przerywanego czasu pracy jak i delegowanie poza stałe miejsce pracy.
Należy dodać, że za zgodą pracownika pracodawca może odstąpić co do zasady od niedozwolonych klauzul.
Czego można się spodziewać po zmianach w 2023 r.?
Nowy rok niedawno się zaczął a już niesie za sobą liczne zmiany w przepisach. Zachęcamy do śledzenia zmian ustaw nie tylko w kodeksie pracy, ale również w innych gałęziach prawa.
Dotychczas zapowiedziane zmiany w kodeksie pracy pokazują zainteresowanie pracownikami, którzy są rodzicami oraz pomagają zapewnić osobistą opiekę nad dzieckiem jak i pomagają w osiągnięciu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.
Oliwia Łazicka, studentka Wydziału Prawa Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie
PRZEDAWNIENIE KARALNOŚCI
SEPARACJA FORMALNA I FAKTYCZNA
Obowiązek alimentacyjny w pigułce